🌤️ Specjalista Od Stawu Krzyżowo Biodrowego

Objawem zapalenia stawu krzyżowo biodrowego jest ból krzyża. Leczenie stanowią ćwiczenia i blokada stawu, która jest również testem diagnostycznym. Przyczyną zapalenia oraz bólu jest często uraz miednicy, na przykład doznany w wyniku upadku. Dolegliwości bywają uciążliwe i przewlekłe. Chorzy często długo czekają na właściwą diagnozę oraz uśmierzenie bólu. Objawy zapalenia stawu krzyżowo biodrowego Objawem zapalenia stawu krzyżowo biodrowego jest przede wszystkim ból krzyża, pośladka oraz pleców. Może również pojawiać się sztywność, szczególnie poranna. Gdzie boli staw krzyżowo biodrowy? Ból jest dominującym objawem. Jest najczęściej jednostronny, umiejscowiony w górnej części pośladka oraz dolnej części pleców, z boku kręgosłupa. Często poniżej tak zwanych dołeczków Wenus. Czasami najbardziej odczuwany jest ból kości krzyżowej, a w innych przypadkach dolegliwości są bardziej uogólnione i czasem chory sam dokładnie nie wie, gdzie dokładnie znajduje się ból. Uciśnięcie kości na bok i nieco w górę od górnego końca szpary pośladkowej może powodować bardzo silny ból. Ból w krzyżach może promieniować do pośladka, pachwiny, tylnej i bocznej części uda oraz tylno bocznej łydki. Między innymi dlatego jest często mylony z rwą kulszową. Charakter bólu Charakter bólu może być tępy, albo ostry i przeszywający. Dolegliwościom mogą towarzyszyć objawy takie jak wzmożone napięcie mięśni dolnego grzbietu oraz sztywność. U kogo powstaje ból stawu krzyżowo biodrowego? Ból najczęściej pojawia się u osób, które przeszły uraz miednicy, na przykład stłuczenie biodra w wyniku upadku lub u osób po operacji na kręgosłup lędźwiowy. Zapalenie stawu krzyżowo biodrowego pojawia się też czasem u młodych mężczyzn w wyniku choroby zwanej ZZSK. Co nasila ból stawu krzyżowo biodrowego? Ból nasila się podczas długotrwałego stania lub siedzenia, przewracania się w łóżku, wstawania z łóżka i z krzesła, wsiadania do samochodu, zakładania na stojąco skarpetek oraz długotrwałej jazdy samochodem. Co przynosi ulgę? Leki przeciwzapalne i przeciwbólowe oraz odpoczynek. Przebieg zapalenia stawu krzyżowo biodrowego Ból może pojawić się nagle, na przykład przy podnoszeniu ciężaru ze skrętem tułowia. Najczęściej jednak rozwija się powoli i jest poprzedzony urazem miednicy. Ból narasta powoli, doprowadzając do tego, że pacjent ma problemy z codziennym funkcjonowaniem. Do bólu często dołączają się przykurcze mięśniowe oraz sztywność. W wyniku przewlekłego napięcia mięśni pośladków może rozwinąć się zespół mięśnia gruszkowatego oraz punkty spustowe. Gdy boli staw krzyżowo biodrowy, nastrój pacjentów staje się obniżony i drażliwy, może nawet pojawić się depresja. Ile trwa zapalenie stawu krzyżowo biodrowego? Nie ma reguły co do czasu trwania bólu i zapalenia, ale w wielu przypadkach nieleczone lub leczone nieskutecznie dolegliwości potrafią trwać długie miesiące i lata. Anatomia stawu krzyżowo biodrowego Staw krzyżowo biodrowy (po angielsku: sacroiliac joint) stanowi połączenie między kością krzyżową oraz kością biodrową. Przenosi on ciężar górnej połowy ciała do kości biodrowej i kończyn dolnych. Kości biodrowa i krzyżowa ściśle przylegają do siebie na dużej powierzchni. Szpara stawowa jest bardzo wąska. Silne więzadła stawu krzyżowo biodrowego stabilizują staw. Należą do nich: więzadło krzyżowo biodrowe, krzyżowo kolcowe i krzyżowo kolcowe. Ruchy w stawie są niewielkie i umożliwiają amortyzowanie sił działających na kręgosłup. Przyczyny bólu stawu krzyżowo biodrowego Przyczyną bólu i zapalenia stawu krzyżowo biodrowego są przyczyny mechaniczne, na przykład urazy oraz choroby zapalne, których przykładem jest ZZSK. Przyczyny mechaniczne Powierzchnie tworzące staw powinny być gładkie i idealnie dopasowane. Jeżeli na tych powierzchniach pojawią się nierówności lub zostaną one przesunięte wobec siebie albo siły na nie działające będą działać pod niewłaściwym kątem, wówczas zamiast łagodnie ślizgać się o siebie, będą one o siebie tarły. Z biegiem czasu stanowiąca wyściółkę stawu chrząstka stawowa zostanie wytarta i pojawi się ból, zwyrodnienie oraz zapalenie stawu krzyżowo biodrowego. Zwyrodnienie stawu krzyżowo biodrowego ma podobną naturę jak zwyrodnienie innych stawów, na przykład biodra lub kolana. Ten mechanizm dysfunkcji stawu ma miejsce w następujących przypadkach: Uraz miednicy, na przykład w wyniku upadku. Może on powodować podwichnięcie, zablokowanie lub jedynie minimalne przesunięcie powierzchni stawowych, co może powodować ich tarcie o siebie. Przewlekłe, asymetryczne obciążanie miednicy, które ma miejsce w: skrzywieniu kręgosłupa (skoliozie), różnicy długości kończyn dolnych, przykurczach w kończynach dolnych, przewlekłej rwie kulszowej. Innymi mechanicznymi przyczynami bólu są jego hipermobilność lub hipomobilność. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa – ZSSK Obustronne, przewlekłe zapalanie stawów krzyżowo biodrowych jest charakterystyczne dla zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa, czyli ZZSK (synonimy: choroba Bechterewa, ang. ankylosing spondylitis) . Jest to choroba z autoagresji atakująca przede wszystkim stawy krzyżowo biodrowe oraz stawy międzywyrostkowe kręgosłupa. Innymi objawami ZZSK jest poranna sztywność, która zmniejsza się w trakcie chodzenia oraz zapalenie tęczówki oka. Zapadają na nią przeważnie młodzi mężczyźni. Chorobę rozpoznaje reumatolog opierając się głównie na obecności antygenu HLA B27 (badanie laboratoryjne z krwi) oraz RTG stawów krzyżowo biodrowych i kręgosłupa. W pewnych przypadkach konieczny jest rezonans magnetyczny stawów krzyżowo biodrowych. Osteitis condensans illii Osteitis condensans illii to schorzenie atakujące kość biodrową przy stawie krzyżowo biodrowym. W zasadzie schorzenie nie powoduje zapalenia stawu krzyżowo biodrowego, a jedynie kości biodrowej, jednak daje bardzo podobne objawy. Ból najczęściej jest obustronny i pojawia się przeważnie u kobiet. Na zdjęciu RTG można zobaczyć charakterystyczne zagęszczenia kostne przy stawie. Ból może być bardzo uciążliwy, jednak najczęściej w końcu ustępuje. Leczenie poprzez precyzyjny zastrzyk blokada do stawu może pomóc w uśmierzeniu bólu. Przyczyny hormonalne Hormony podczas ciąży i porodu rozluźniają połączenia miednicy powodując zwiększoną mobilność stawów, co może prowadzić do ich dysfunkcji oraz bólu krzyża w ciąży. Diagnostyka bólu stawu krzyżowo biodrowego Najważniejsze jest dokładne badanie przez doświadczonego specjalistę, który stosuje odpowiednie testy diagnostyczne. Pomocne mogą być również badania obrazowe takie jak RTG celowane na stawy krzyżowo biodrowe, tomografia komputerowa lub/i rezonans magnetyczny. W pewnych wypadkach potrzebne są też badania laboratoryjne takie jak: OB, morfologia krwi obwodowej, czynnik reumatoidalny, CRP, OB, przeciwciała przeciwjądrowe (ANA), antygen HLA-B27. Ostateczną diagnozę zapalenia stawu krzyżowo biodrowego daje dopiero diagnostyczny zastrzyk blokada stawu krzyżowo biodrowego wykonany pod kontrolą RTG i z podaniem kontrastu do szpary stawowej. Ustąpienie bólu po tak przeprowadzonym zastrzyku daje pewność, że pochodził on właśnie z tego stawu. Taka blokada może również leczyć, jeżeli podane są w niej również leki przeciwzapalne. Testy w zapaleniu stawu krzyżowo biodrowego Istnieje wiele testów na zapalenie stawów krzyżowo biodrowych. Poniżej opisuję te, które według mnie są najbardziej pomocne. Oprócz nich istnieją jeszcze testy: Gaenslena, kompresji oraz dystrakcji. Reprodukcja bólu przy wykonywaniu testu sugeruje staw jako przyczynę dolegliwości. Bolesność szpary stawu krzyżowo biodrowego Silny ból przy ucisku szpary stawu krzyżowo biodrowego jest według mnie najbardziej wiarygodnym testem. Jednak najpierw trzeba dokładnie wiedzieć, gdzie ten staw się znajduje. W części przypadków potrzebne jest badanie pod kontrolą RTG lub USG może stwierdzić, czy bolesne miejsce to rzeczywiście staw krzyżowo biodrowy, czy też inna struktura. Test FABER Test FABER to skrót angielskiego określenia ruchów diagnostycznych w stawie biodrowym: Flexion (zgięcie), Abduction (odwodzenie) External Rotation (rotacja zewnętrzna). Podczas tego badania pacjent leży na plecach, a lekarz dokonuje odpowiednich manipulacji kończyną dolną, które mogą reprodukować ból. Inna nazwa tego badania to test Patricka. Pelvic thrust test Pelvic thrust, czyli nacisk miednicy wykonuje się u pacjenta leżącego na plecach. Naciska się w dół kończynę dolną zgiętą w stawie kolanowym i biodrowym pod kątem 90 stopni. Sklerotyzacja stawu krzyżowo biodrowego Podchrzęstna sklerotyzacja stawu krzyżowo biodrowego to jeden z objawów zwyrodnienia stawu, czyli artrozy. Kości w sąsiedztwie szpary stawowej stają się bardzo twarde i zbite, co można zobaczyć na zdjęciu RTG. Objaw próżniowy w stawach krzyżowo biodrowych Tomografia komputerowa lub prześwietlenie, czyli badanie RTG może wykazać objaw próżniowy w stawach krzyżowo-biodrowych. To zjawisko jest również nazywane objawem vacuum w stawach krzyżowo-biodrowych (ang. vacuum phenomenon of the sacroiliac joint). Jest ono spowodowane obecnością gazu wewnątrz stawu. Objaw próżniowy powstaje na skutek zwyrodnienia w stawach krzyżowo biodrowych, ale może również pojawiać się u dzieci. Gaz ten to przede wszystkim azot. Mało jest wiadomo na temat tego, czy gaz w stawie powoduje ból. Leczenie poprzez precyzyjny zastrzyk do stawu krzyżowo biodrowego może w części przypadków odprowadzić gaz na zewnątrz poprzez wprowadzoną igłę. Leczenie zapalenia stawu krzyżowo biodrowego W lekkich przypadkach ból przechodzi po lekach przeciwzapalnych oraz fizjoterapii. Jeżeli dolegliwości są silne i nie przechodzą wykonuje się zastrzyk do stawu krzyżowo biodrowego pod kontrolą RTG, który w zdecydowanej większości przypadków przynosi znaczną i trwałą ulgę. W opornych przypadkach dokonuje się odnerwienia stawu lub wykonuje się operację. Blokada stawu krzyżowo biodrowego W bólu długotrwałym i uciążliwym najlepszym rozwiązaniem jest precyzyjny zastrzyk przeciwzapalny do stawu krzyżowo biodrowego, czyli tak zwana blokada. Jeżeli jest prawidłowo wykonany, ból znika lub znacznie zmniejsza się około 4. dnia po zabiegu i z reguły więcej się już nie pojawia. Szpara stawu jest wyjątkowo wąska i może być przesłoniona wyroślami kostnymi (zmiany zwyrodnieniowe). Czyni to prawidłowe wprowadzenie igły do stawu bardzo trudne. Badania naukowe dowodzą, że większość zastrzyków wykonanych na ślepo nie trafia do stawu. Dlatego bardzo pomocna w wykonaniu zabiegu jest fluoroskopia (RTG), czyli badanie umożliwiające podgląd i dokładne, celowane wprowadzenie igły do stawu. Podany kontrast potwierdza, że lek dostanie się tam, gdzie powinien. Zabieg taki jest najczęściej krótki i pacjent idzie po nim do domu tego samego dnia. Fizjoterapia Kiedy ból stawu minie, może okazać się, że „pamiątką” po bólu są przykurcze w kończynach dolnych, które wytworzyły się przez miesiące lub lata trwania dolegliwości. Przykurcze te wymagają rozciągania, aby przywrócona została prawidłowa postawa ciała. W tym celu pacjenci powinni wykonywać odpowiednie ćwiczenia. Bardzo wskazane są również wizyty u fizjoterapeuty. Fizjoterapia dysponuje również innymi pomocnymi metodami terapii takimi jak: mobilizacja stawów krzyżowo biodrowych lub taping , czyli kinesiotaping. Fizjoterapia ma też zastosowanie w przypadkach hipermobilności lub hipomobilności stawów krzyżowo biodrowych. Odpowiednio dobrane ćwiczenia oraz zabiegi mogą umożliwić odblokowanie zablokowanych oraz ustabilizować nadmiernie ruchome stawy. Chiropraktycy mogą podjąć się próby nastawienia i odblokowania stawu przez specjalne manipulacje. Zabiegi na stawie krzyżowo biodrowym nie powinny być zbyt częste i zbyt agresywne, gdyż mogą prowadzić do nadmiernego rozluźnienia więzadła krzyżowo biodrowego i niestabilności stawu. Ćwiczenia na staw krzyżowo biodrowy Ćwiczenia na staw krzyżowo biodrowy mają za zadanie przywrócić prawidłową biomechanikę. Pewne mięśnie i więzadła muszą zostać rozciągnięte, a inne mięśnie powinny być wzmocnione. Część pacjentów pyta jak samemu odblokować staw krzyżowo biodrowy. Diagnozowanie i leczenie samego siebie jest trudne, dlatego najlepiej zgłosić się do specjalisty. Przyczyn bólu krzyża i pośladka jest wiele, dlatego dobór odpowiednich ćwiczeń należy pozostawić specjaliście. Odnerwienie W skrajnych przypadkach lekarz może dokonać odnerwienia stawu krzyżowo biodrowego. Powoduje to brak bólu, ale również i czucia w tych stawach. Anatomia ich unerwienia umożliwia nieoperacyjne przerwanie włókien czuciowych. Zabieg ten nazywany jest ablacją i może być wykonany za pomocą miejscowego podania alkoholu, termolezji (wypalenia nerwów za pomocą radiofrekwencji) lub kriolezji, czyli wymrażania nerwów. Zabieg w moim przekonaniu jest kontrowersyjny, gdyż odnerwienie może przyśpieszać degenerację (zwyrodnienie). Uważam, że odnerwienie stawu powinno być stosowane dopiero po wyczerpaniu innych, mniej inwazyjnych możliwości. Operacja Metody operacyjne stosuje się rzadko. Jednym ze wskazań do ich zastosowania są nawracające podwichnięcia. Alderink, Gordon J. (1991). „The Sacroiliac Joint: Review of Anatomy, Mechanics, and Function”. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy. 13 (2): 71–84. doi: PMID 18796854. Schwarzer, A. C.; Aprill, C. N.; Bogduk, N (1995). „The sacroiliac joint in chronic low back pain”. Spine. 20 (1): 31–7. doi: PMID 7709277. Maigne, J. Y.; Aivaliklis, A; Pfefer, F (1996). „Results of sacroiliac joint double block and value of sacroiliac pain provocation tests in 54 patients with low back pain”. Spine. 21 (16): 1889–92. doi: PMID 8875721. Fortin, J. D.; Falco, F. J. (1997). „The Fortin finger test: An indicator of sacroiliac pain”. American Journal of Orthopedics. 26 (7): 477–80. PMID 9247654. Blokada stawu krzyżowo-biodrowego Marzec 13, 2018 Staw krzyżowo-biodrowy (articulatio sacroiliaca) jest niewielkim, ale bardzo istotnym z funkcjonalnego punktu widzenia stawem. Zaburzenia w obrębie stawu objawiają się silnymi dolegliwościami lokalizującymi się w obrębie okolicy lędźwiowo-krzyżowej oraz pośladka. Wśród przyczyn zaburzających funkcjonowanie stawów wyróżnia się statyczną nierównowagę miednicy, lateralizację oraz brak równowagi mięśniowej. W konsekwencji dochodzi do nieprawidłowej postawy ciała zarówno w statyce jak i dynamice, co działa przeciążająco na stawy krzyżowo-biodrowe. Anatomia stawu krzyżowo-biodrowego Staw krzyżowo-biodrowy jest płaskim stawem łączącym kość krzyżową z kością biodrową. Powierzchnie stawowe utworzone są przez powierzchnie uchowate obu kości, a pomiędzy nimi znajduje się wąska szczelina. Obie powierzchnie stawowe pokryte są chrząstką stawową, która jednak jest znacznie grubsza na kości krzyżowej. Kość biodrowa pokryta jest przede wszystkim chrząstką włóknistą, natomiast kość krzyżowa w warstwie powierzchownej pokryta jest chrząstką włóknistą, a w warstwie głębokiej chrząstką szklistą Staw otoczony jest silnie napiętą torebką stawową, która przymocowana jest do brzegów powierzchni stawowych. Staw jest stabilizowany bezpośrednio przez więzadło krzyżowo-biodrowe (warstwa brzuszna, grzbietowa i międzykostna), natomiast pośrednio przez więzadła biodrowo-lędźwiowe, krzyżowo-guzowe oraz krzyżowo-kolcowe. Stawy krzyżowo-biodrowe są bogato unerwione, skąd często pochodzą zmiany zapalne oraz czynnościowe upośledzenia ruchomości, objawiające się dolegliwościami bólowymi. Rola stawu krzyżowo-biodrowego W stawach krzyżowo-biodrowych nie zachodzą ruchy czynne, choć stawy poruszane są biernie zarówno przez kręgosłup jak i talerze biodrowe. Rolą jaką spełniają stawy krzyżowo-biodrowe jest amortyzacja obciążeń zewnętrznych w długiej osi ciała. Obciążenia pojawiające się podczas chodu czy gwałtownych zeskoków, dzięki stawom krzyżowo-biodrowym nie są bezpośrednio przenoszone z kończyn dolnych na kręgosłup bądź też narządy jamy brzusznej i klatki piersiowej. Okolica stawów krzyżowo-biodrowych jest miejscem przyczepów silnych więzadeł miednicy, a także licznych mięśni, co ma bezpośredni wpływ na funkcjonowanie stawów. Wśród najistotniejszych struktur należy wymienić: poprzeczny brzucha pośladkowy wielki przywodziciel wielki wielodzielny Równie istotną strukturą wpływającą na stawy krzyżowo-biodrowe jest powięź piersiowo-lędźwiowa, która wpływa na ich stabilizację, ale także może być przyczyną przeciążeń. Powięź przyczepia się w okolicy kolców biodrowych tylnych górnych, więzadeł krzyżowo-biodrowych oraz talerzy biodrowych. Badanie – jak sprawdzić czy staw krzyżowo-biodrowy jest zablokowany? Badanie stawów krzyżowo-biodrowych jest bezpośrednio związane z oceną funkcjonalną miednicy. Badanie równowagi statycznej przeprowadza się zarówno w pozycji stojącej jak i siedzącej. Przy ocenie statycznej patrzy się całościowo na pacjenta, który w czasie badania przyjmuje naturalną (habitualną) pozycję. Ocenie poddaje się: obciążanie stóp – czy ciężar ciała rozłożony jest równomiernie czy znajduje się na przodostopiu/ piętach napięcie spoczynkowe mięśni (głównie grupa kulszowo-goleniowa, mięśnie pośladkowe czy mięsień biodrowo-lędźwiowy) ustawienie miednicy – czy zauważalne jest wyboczenie biodra symetria obciążania stóp – czy obie stopy obciążane są równomiernie. W badaniu można wykorzystać puszczenie pionu ze środka kości krzyżowej. położenie punktów charakterystycznych dla równowagi miednicy i stawów krzyżowo-biodrowych ocena położenia kolców biodrowych tylnych górnych ocena położenia kolców biodrowych przednich górnych ocena położenia grzebieni biodrowych Wzajemna ocena wymienionych punktów pozwala na stwierdzenie równowagi bądź jej zaburzenie. Na tej podstawie wyróżnia się: miednica w równowadze statycznej – zarówno kolce biodrowe przednie górne jak i tylne górne znajdują się na jednym poziomie skręcona miednica – kolec biodrowy przedni górny po jednej stronie ustawiony niżej (np. strona lewa ustawiona niżej), kolec biodrowy tylny górny po drugiej stronie ustawiony niżej (np. prawa strona ustawiona niżej) skośna miednica – kolec biodrowy przedni górny (np. lewy) i kolec biodrowy tylny górny (np. lewy) ustawione są niżej w stosunku do kolców przednich i tylnych drugiej strony. Poza oceną statyczną wykonuje się również badanie dynamiczne, które obejmuje następujące testy: test kolców – wykonywany jest w pozycji stojącej i polega na uniesieniu kończyny dolnej do zgięcia 90⁰ w stawie biodrowym. Próba wykonywana jest na obie strony, a terapeuta podpierając kolec biodrowy tylny górny (po stronie kończyny dolnej unoszonej) i punkt na kości krzyżowej, ocenia ruchomość stawu krzyżowo-biodrowego. W prawidłowych warunkach, kiedy ruchomość nie jest zaburzona, kolec biodrowy tylny górny podczas unoszenia kończyny, obniża się w stosunku do kości krzyżowej. Objaw Piedallou (objaw wyprzedzania) – polega na wykonaniu skłonu w przód, podczas którego terapeuta ocenia ruch przemieszczających się kolców biodrowych tylnych górnych. Staw, który w czasie ruchu wykonuje dłuższą drogę oceniany jest jako mniej ruchomy względem stawu po drugiej stronie. Po przeprowadzonych testach, kolejnym etapem jest badanie palpacyjne mające określić ruchomość stawu krzyżowo-biodrowego. Terapeuta podpierając jedną ręką kolec biodrowy tylny górny, drugą ręką wprawia miednicę w ruch poprzez talerz biodrowy. Ręka znajdująca się na kolcu „odbiera” informację czy w stawie zachodzi ruch czy też nie. Badanie zawsze wykonywane jest na dwie strony, w celu porównania ruchomości. Objawy prowokowane przez zablokowany staw krzyżowo-biodrowy Zablokowany staw krzyżowo-biodrowy prowokuje dolegliwości bólowe lokalizujące się w obrębie kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego oraz pośladka, skąd czasami promieniują do stawu kolanowego i podudzia. Najczęściej ból obejmuje zdecydowanie bardziej jedną ze stron. Zablokowaniu stawu często towarzyszy odruchowe napięcie mięśnia prostownika grzbietu, co może prowokować dolegliwości w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. W związku z nadmiernym napięciem, ograniczona zostaje także ruchomość kręgosłupa do przodu oraz w stronę zablokowanego stawu krzyżowo-biodrowego. Przy zablokowanym stawie dochodzi także dość często do ograniczenia przywodzenia i odwodzenia zgiętej kończyny w stawie biodrowym. Charakterystyczna jest także bolesność uciskowa zlokalizowana w pachwinie oraz na przebiegu więzadeł miednicy. W wyniku zablokowania dochodzi do przeciążania więzadeł, które przy dłużej utrzymującym się zaburzeniu, stają się bardzo napięte i wrażliwe. Wymagają one terapii w kierunku przywrócenia prawidłowego napięcia, gdyż utrzymujący się podwyższony tonus może prowokować nawroty zablokowań stawów krzyżowo-biodrowych. Terapia Dobór odpowiedniej terapii zależny jest przede wszystkim od przyczyny prowokującej zaburzenie ruchomości w obrębie stawu krzyżowo-biodrowego. Poza terapią pozamiejscową konieczna jest także bezpośrednia terapia stawu. Wykorzystuje się szeroką gammę zabiegów z zakresu terapii manualnej, które mają na celu odtworzenie ruchu stawowego: ślizgi mobilizacje mobilizacje z ruchem pacjenta manipulacje z impulsem rozluźnianie mięśniowo-powięziowe przykurczonych struktur techniki mobilizacyjne dla tkanek miękkich techniki energizacji mięśni (np. PIR – poizometryczna relaksacja mięśni) Profilaktyka – samodzielne ćwiczenia Zdecydowana większość zaburzeń w obrębie stawów krzyżowo-biodrowych jest konsekwencją codziennych nawyków oraz silnej lateralizacji (czynnościowa asymetria prawej i lewej strony ciała). Powoduje to, iż każdy z nas, często nieświadomie, wykonuje wiele rzeczy angażując intensywniej jedną stronę ciała. Związane jest to z różnymi czynnościami, np. leżenie częściej na jednym boku, wstawanie z odepchnięciem zawsze z tej samej nogi, zakładanie nogi na nogę, itp. Z upływem czasu, sytuacja taka prowadzi do zaburzeń równowagi mięśniowej, które objawiają się przykurczami, ograniczoną ruchomością oraz zaburzeniami postawy ciała. W związku z powyższym ważnym aspektem profilaktyki jest uświadomienie sobie i wyeliminowanie czynności przeciążających, a także wdrożenie ćwiczeń wzmacniających oraz poprawiających elastyczność mięśni. Zastosowanie mają ćwiczenia stymulujące głębokie mięśnie stabilizujące. Są to wszelkiego rodzaju podpory (przodem, tyłem, bokiem), kombinacje ćwiczeń w pozycji klęku podpartego, a także ćwiczenia w wyższych pozycjach na małej płaszczyźnie podporu oraz na niestabilnym podłożu. Poza wzmacnianiem należy skupić się także na pracy nad elastycznością struktur. Bardzo często w trakcie ćwiczeń, wyczuwa się różnicę w zakresie ruchu oraz jego płynności pomiędzy lewą a prawą stroną. mgr Katarzyna Kumor Fizjoterapeuta Fizjosport – Ból w rejonie stawów krzyżowo-biodrowych i pośladka Elastyczne plastry kinesiotaping dzięki specjalnej aplikacji na skórze łagodzą ból, zmniejszają napięcie, pomagają w pracy mięśni oraz redukują obrzęki i siniaki poprawiając drenaż limfatyczny. zobacz więcej Doznałeś kontuzji lub urazu i chcesz uniknąć operacji? A może jesteś już po zabiegu operacyjnym i chcesz szybko wrócić do zdrowia? Przyjdź do nas a my zajmiemy się Twoim zdrowiem. zobacz więcej Skuteczna walka z bólem poprzez zwiększenie mikrokrążenia, poprawienie metabolizmu komórkowego, przyspieszenie procesu regeneracji, rozluźnienie mięśni i powięzi oraz usuwanie zrostów na tkance łącznej. zobacz więcej Cierpisz na bóle kręgosłupa? Znamy skuteczne metody fizjoterapeutyczne aby Ci pomóc! zobacz więcej Pacjenci z bólem w rejonie stawów krzyżowo-biodrowych opisują najczęściej dolegliwości bólowe odczuwane w rejonie poziomu L5. Problemy te odczuwane są zazwyczaj jednostronnie, choć mogą występować również obustronnie. Dolegliwości rzutują często do pośladka, pachwiny i tylnej strony uda. Wyjątkowo ból rzutowany może być odczuwany w rejonie moszny lub okolicy warg sromowych. Dysfunkcja, ból w rejonie stawów krzyżowo-biodrowych może być związana z nieprawidłową ruchomością (hipo- lub hipermobilnością) w rejonie miednicy, odcinka lędźwiowego kręgosłupa i stawów biodrowych. Nieprawidłowości te prowadzą do przeciążenia struktur stawowych lub okołostawowych. Z tego tez względu staw krzyżowo-biodrowy może przyczyniać się do powstawania dolegliwości bólowych lędźwiowego odcinka kręgosłupa, pośladka, mięśni kulszowo-goleniowych oraz pachwiny. Dokładna etiologia powstawania dysfunkcji stawów krzyżowo-biodrowych jest niejasna. Osteopaci i terapeuci manualni opisują wiele dysfunkcji związanych z ograniczeniem ruchomości, które są spowodowane m. in. przez: siły ścinające działające w rejonie kości miednicznej, rotację kości biodrowej w kierunku w przód i w tył, zamknięcie i otwarcie miednicy, skręcenie kości krzyżowej w zgięciu i w wyproście. Integralną częścią biomechaniki zapewniającej stabilizację stawów krzyżowo-biodrowych jest mechanizm samoryglowania. Zdolność stawów krzyżowo-biodrowych do samoryglowania bazuje na dwóch sposobach stabilizacji: strukturalnym oraz siłowym. Ryglowanie strukturalne przedstawia, w jaki sposób specyficzny kształt oraz ścisłe dopasowanie powierzchni stawowych zapewnia stabilność niezależnie od sił działających z zewnątrz. Ryglowanie siłowe opisuję, w jaki sposób zewnętrzne siły ściskające zapewniają dodatkową (a może i najważniejszą) stabilizację. Powięź i mięśnie znajdujące się w okolicy stawów krzyżowo-biodrowych umożliwiają – dzięki swemu skrzyżowanemu przebiegowi – skuteczny mechanizm samoryglowania i napięcia więzadeł stawów krzyżowo-biodrowych. Ryglowanie siłowe od strony brzusznej tworzone jest przez mięśnie skośne brzucha zewnętrzne, kresę białą, mięśnie skośne brzucha wewnętrzne i mięsień poprzeczny brzucha. Od strony grzbietowej zamknięcie siłowe zapewniają mięsień najszerszy grzbietu, powięź piersiowo-lędźwiowa, mięsień pośladkowy wielki oraz pasmo biodrowo-piszczelowe. Wszystkie te struktury zapewniają stabiliazację odcinka lędźwiowego kręgosłupa, stawów krzyżowo-biodrowych oraz miednicy. Wykazano również połączenie pomiędzy mięśniami grupy kulszowo-goleniowej a więzadłem krzyżowo-guzowym. Dzięki temu połączeniu mięśnie grupy kulszowo-goleniowej odgrywają rolę w wewnętrznej stabilizacji stawów krzyżowo-biodrowych. FIZJOTERAPIA: Ze względu na złożoność problemu leczenie musi skupić się na całym kompleksie brzuszno-lędźwiowo-krzyżowo-miedniczno-biodrowym. Fizjoterapia ma za zadanie zlikwidowanie ograniczeń, restrykcji tkanki mięśniowej, powięziowej i nerwowej, jak również mobilizację lub odciążenie powierzchni stawowych. Należy wprowadzić trening stabilizacji centralnej, terapię poprawiającą kontrolę kompleksu miedniczno-lędźwiowego (np. metoda PNF). W celu złagodzenia bólu stosuje się terapię tkanek miękkich i likwidację punktów spustowych w mięśniach. Staw krzyżowo-biodrowy – propozycja terapii Zdecydowana większość zaburzeń w obrębie stawów krzyżowo-biodrowych jest konsekwencją codziennych nawyków bądź asymetrii prawej i lewej strony ciała (lateralizacji). Przeważnie dysfunkcje te związane są z nawykami, takimi jak spanie na jednym boku, bądź zakładanie nogi na nogę. Z biegiem czasu efektem nawyków mogą być zaburzenia równowagi mięśniowej, które objawiają sięprzykurczami, ograniczoną ruchomością oraz zaburzeniami postawy ciała [1]. Do czynników zaburzających funkcjonowanie stawów krzyżowo-biodrowych zalicza się: stan zapalny – jest on przeważnie konsekwencją nagłego urazu lub długotrwałego przeciążenia (zarówno dynamicznego, jak i statycznego), dochodzi wówczas do silnego naciągnięcia więzadeł lub do wzmożonego napięcia struktur więzadłowych; zmiany zwyrodnieniowe – wskutek zmian dochodzi do uszkodzenia chrząstki wyściełającej powierzchnie stawowe na kości biodrowej i krzyżowej; patologiczne zmiany w obrębie kości krzyżowej – przeważnie dotyczą braku zrostu pomiędzy kręgami na jednym lub więcej poziomach, zaburzony zrost kości krzyżowej (zrost kości ma miejsce w rozwoju wewnątrzmacicznym) wpływa na nieprawidłowe wykształcenie stawu krzyżowo-biodrowego; zaburzenia struktur stabilizujących: hipomobilność – stan, gdy napięcie tkanek okołostawowych jest wzmożone i uniemożliwia prawidłową ruchomość stawu; zaburzenia struktur stabilizujących: hipermobilność – stan rozciągnięcia więzadeł, które nie spełniają swojej funkcji stabilizacyjnej, wówczas ruch w stawie przekracza prawidłowe zakresy; ciąża – podczas ciąży stawy krzyżowo-biodrowe przechodzą zmiany związane z wydzielaniem hormonów, które wpływają na rozluźnianie tkanki łącznej, co ma ułatwić poród poprzez zwiększoną elastyczność struktur; nieprawidłowa postawa ciała w statyce i dynamice – wpływa przeciążająco na stawy krzyżowo-biodrowe [2–4]. Dysfunkcje stawu krzyżowo-biodrowego można podzielić na zaburzenia związane z: ograniczeniem ruchomości w stawie (staw zablokowany) – jedna z kości biodrowych przemieszcza się (ulega skręceniu) w kierunku do przodu i powoduje zablokowanie kości w nieprawidłowej pozycji, napięcie torebki stawowej i uniemożliwienie ruchu w segmentach kręgosłupa znajdujących się powyżej, nadmierną ruchomością w stawie, niestabilnością, często połączoną z wtórną kompresją powierzchni stawowych [5, 6]. Wnikliwe badanie osteopatyczne pozwala wskazać rodzaj zaburzenia i jego postać. Postępowanie w przypadku dysfunkcyjności stawu krzyżowo-biodrowego zależne jest od przyczyny zaburzeń [7–10]: Staw zablokowany – pierwszą czynnością jest odblokowanie stawu przez techniki manualne, następnie należy wprowadzić ćwiczenia utrzymujące zakres ruchu w zablokowanym dotąd kierunku. Staw niestabilny – istotna jest praca z określonymi grupami mięśniowymi w celu poprawy stabilizacji stawu krzyżowo-biodrowego. Zazwyczaj potrzebne jest również wspomaganie stabilności miednicy pasem miedniczym. W przypadku zwiększonej ruchomości/niestabilności przyczyną bólu może być osłabienie mięśni pośladkowych oraz dwugłowego uda i sztywność mięśni biodrowo-lędźwiowych, które stabilizują kręgosłup i miednicę. Wskazane jest: wzmocnienie mięśni pośladkowych i dwugłowych ud, skorygowanie dysfunkcji stawu (chiropraktyka/terapia manualna), rozciąganie mięśni biodrowo-lędźwiowych, zachowanie odpowiedniej ruchomości bioder. Staw niestabilny skompresowany – należy doprowadzić do odbarczenia powierzchni stawowych poprzez osteopatyczne techniki manualne, a następnie wprowadzić leczenie jak w przypadku niestabilności stawu krzyżowo-biodrowego. Wskazane są: relaksacja nadmiernie napiętych grup mięśniowych, wzmacnianie mięśni głębokich obręczy miedniczej. Zabiegi z zakresu terapii manualnej mają na celu odtworzenie ruchu stawowego (mobilizacje, manipulacje), zmniejszenie patologicznego napięcia w obrębie struktur miednicy oraz dążenie do równowagi mięśniowej (techniki poizometrycznej relaksacji mięśni – PIR). Praca na tkankach miękkich obejmuje poprawę elastyczności tkanek obkurczonych oraz wzmocnienie tkanek osłabionych [11, 12]. W przypadkach zaawansowanych zmian i dolegliwości bólowych czasami konieczne jest wprowadzenie farmakoterapii o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym [12]. Manualne odbarczenie stawu krzyżowo-biodrowego prawego Pacjent leży na lewym boku przodem do terapeuty. Noga prawa ugięta w stawie biodrowym (pod kątem prostym) i kolanowym spoczywa na leżance przed nogą lewą, noga lewa wyprostowana. Lewa dłoń terapeuty położona w okolicy prawego guza kulszowego, prawa dłoń spoczywa na prawym barku pacjenta (zdj. 1). Poleca się pacjentowi wykonanie wdechu. Podczas głębokiego wydechu terapeuta jedną ręką stabilizuje bark lub dolne żebra po przeciwnej stronie, drugą naciska i przesuwa okolicę pośladka w kierunku do siebie (zdj. 2). Po zabiegu należy wykonać test wyprzedzania, który polega na tym, że pacjent stoi tyłem do badającego z wyprostowanymi nogami w stawach kolanowych, obie stopy równo na podłodze. Należy wyczuć kciukami oba kolce biodrowe tylne górne. Poleca się pacjentowi wykonanie skłonu do przodu. W skłonie tułowia ocenia się położenie oraz ruchomość obu kolców. Brak obniżania się kolca albo obecność objawu wyprzedzania świadczy głównie o zablokowaniu stawu krzyżowo-biodrowego po stronie badanej. Energizacja mięśni (PIR) Przed rozpoczęciem PIR należy wykonać test funkcjonalny. Pacjent leży na plecach z nogami ugiętymi w stawach kolanowych, terapeuta klęczy przed stopami pacjenta i stabilizuje je. Poleca się wykonanie skrętu kolan w prawą, następnie lewą stronę. Należy porównać różnice w odległości stawów kolanowych od podłoża. Po zakończeniu PIR należy powtórzyć test funkcjonalny. Poizometryczna relaksacja mięśni (angażowanie mięśni otaczających miednicę): leżenie na plecach, nogi ugięte w stawach kolanowych, skręcone maksymalnie w jedną stronę. Opór: jedna ręka na stopach pacjenta, druga przyłożona po bocznej stronie uda (zdj. 3). Poleca się wykonanie ruchu przeciwko oporowi terapeuty. W momencie gdy pacjent przepchnie dłonie terapeuty (zdj. 4), poleca się rozluźnienie i wykonanie głębokiego wdechu, następnie podczas wydechu spycha się kolana do pozycji wyjściowej. Relaksację należy wykonać dla obu stron, po 5–8 powtórzeń na każdą stronę. Należy dawkować równe napięcia i wyrównać je po obu stronach. Poizometryczna relaksacja mięśni (angażowanie mięśni przywodzicieli uda, pośladkowych średnich oraz czworobocznych lędźwi): leżenie na boku z nogami wyprostowanymi. Opór: jedna ręka przyłożona w okolicy bocznej uda, druga na ramieniu pacjenta (zdj. 5). Poleca się uniesienie całego tułowia i nóg przeciwko oporowi terapeuty (zdj. 6). Technikę należy wykonać obustronnie, po 5–8 powtórzeń na każdą stronę. Ćwiczenia wzmacniające W terapii stawu krzyżowo-biodrowego zastosowanie mają ćwiczenia stymulujące głębokie mięśnie stabilizujące. Są to przede wszystkim podpory (przodem, tyłem, bokiem), kombinacje ćwiczeń w pozycji klęku podpartego oraz ćwiczenia w wyższych pozycjach na małej płaszczyźnie podporu oraz na niestabilnym podłożu. Ćwiczenie 1. Angażowanie jednostronnie mięśnia pośladkowego wielkiego oraz jednostronnie czworobocznego lędźwi, prostownika grzbietu, biodrowego większego po obu stronach, skośnych brzucha, poprzecznego brzucha. Leżenie na plecach, jedna noga ucięta w stawie kolanowym, zgięta pod kątem prostym, druga wyprostowana (zdj. 7). Ruch: jednoczesne uniesienie bioder oraz wyprostowanej nogi, tak aby oba uda były równoległe (zdj. 8). Ćwiczenie należy wykonać obustronnie. Ćwiczenie 2 Leżenie na plecach, obie golenie i stopy znajdują się na podwieszkach. Ruch: uniesienie obu bioder (zdj. 9). Ćwiczenie 3. Leżenie na plecach z nogami ugiętymi pod kątem prostym. Lewa dłoń przyłożona z przodu na lewym udzie, prawa ręka przyłożona z tyłu na prawym udzie (zdj. 10). W tej pozycji należy docisnąć lędźwie do podłoża. Ruch: maksymalny nacisk udami na dłonie (lewe udo naciska w górę, prawe w dół). Podczas ćwiczenia dłonie stawiają opór udom, tak aby uzyskać napięcie izometryczne. Pacjent powinien czuć napięcie na lewych zginaczach bioder i prawych prostownikach. Napięcie należy utrzymać w granicach 10 s. Ćwiczenie należy wykonać obustronnie. Co boli w krzyżu? Czyli o dysfunkcjach stawu krzyżowo-biodrowego Siedzący tryb życia i nagła potrzeba intensywnej aktywności fizycznej, przykurcze mięśni spowodowane brakiem ruchu lub ciąża powodują, że nagle pojawia się ostry ból w dole pleców. Może być on również spowodowany nagłym upadkiem podczas sportów zimowych, kiedy deska snowboardowa odmawia współpracy. Staw krzyżowo-biodrowy potrafi dać wiele dolegliwości, objawiających się ostrym bólem, mylonym nierzadko z rwą kulszową. Jak wygląda staw krzyżowo-biodrowy i jakie są jego dysfunkcje? Staw krzyżowo-biodrowy – anatomia i badanie Stawy krzyżowo-biodrowe to stawy tworzone przez kość krzyżową i biodrową, o zwięzłej strukturze i charakterystycznym kształcie. Mają bardzo niewielką ruchomość względem talerza biodrowego i odgrywają kluczową rolę we wszystkich codziennych czynnościach fizycznych. Ponieważ dolegliwości tego stawu trudno jednoznacznie zdiagnozować, dobrze jest przeprowadzić szczegółowy wywiad i badanie fizykalne, a dobre rezultaty w jego diagnostyce daje tzw. gossip test, test wyprzedzania i step forward. Staw krzyżowo-biodrowy i jego dysfunkcje Zdarza się, iż staw krzyżowo-biodrowy daje dolegliwości już od narodzin. Do niewłaściwego ułożenia stawów biodrowo-krzyżowych dochodzi nawet w okresie prenatalnym, kiedy płód jest nieprawidłowo ułożony. Sam poród również jest niezmiernie ważny, bo niekiedy skutkuje dysfunkcyjnym ustawieniem powierzchni stawowych. Rzadko zdarza się również zablokowanie ruchomości stawu krzyżowo-biodrowego na skutek urazów miednicy podczas uprawiania sportów zimowych (snowboard, narty). Inną dysfunkcją stawów krzyżowo-biodrowych może być przesunięcie ich względem kości krzyżowej do przodu lub do tyłu oraz rotacja, co ze względu na wytworzone nadmierne napięcia więzadeł może dawać objawy bólowe, często mylone z rwą kulszową. Na skutek dysfunkcji stawu krzyżowo-biodrowego i napięcia mięśni pośladków może dojść do zbyt dużego napięcia mięśnia gruszkowatego, który łączy kość krzyżową z krętarzem większym kości udowej. Z kolei jego nadmierne napięcie może uciskać nerw kulszowy do talerza biodrowego, co w efekcie daje objaw podobny do typowej rwy kulszowej, związanej z dyskopatią. Staw krzyżowo-biodrowy i ciąża Bardzo często kobiety w ciąży cierpią z powodu uczucia nacisku i bólu w dolnej części pleców. Ból jest silny i promieniuje w stronę jednej lub drugiej nogi i utrudnia poruszanie się. Wszystkiemu winna jest relaksyna, która powoduje większą labilność stawu krzyżowo-biodrowego i przesuwa środek ciężkości do przodu (nutacja). Po urodzeniu dziecka ten obszar miednicy normuje się, niemniej warto zwrócić uwagę, że staw krzyżowo-biodrowy w tym okresie życia kobiety może dawać silne dolegliwości bólowe. Staw krzyżowo-biodrowy i napięcie powięziowe Ból stawu krzyżowo-biodrowego często związany jest z przykurczami i sztywnością mięśni. Przykurcze te wymagają rozciągania w celu przywrócenia prawidłowej postawy ciała. W wyniku nieprawidłowego ułożenia stawów biodrowo-krzyżowych często dochodzi również do dysbalansu napięciowego pomiędzy taśmą przednią i tylną i w obrębie taśmy głębokiej. Odpowiednio dobrane ćwiczenia i techniki rozluźniające, stretching, Muscle Energy Techniques (MET) mogą umożliwić odblokowanie i ustabilizowanie nadmiernie ruchomych stawów. Magdalena Serafin Historyk sztuki i specjalista PR, certyfikowany provider TRE® ,a z zamiłowania pasjonatka osteopatii i pracy z ciałem, studentka psychoterapii w nurcie analizy bioenergetycznej według Lowena. Mama dwóch małych córek, łącząca pracę zawodową z bieganiem i zgłębianiem meandrów psychiki. Uwielbia być tu i teraz, blisko ludzi. Zobacz wszystkie moje artykuły

zlokalizowany jest w okolicy krzyżowo-biodrowej; promieniuje do pośladków, tylnej powierzchni ud i kolan; z reguły występuje w nocy, nad ranem; ustępuje nie przy odpoczynku, a przy wysiłku, np. gimnastyce itp. W kolejnych etapach rozwoju choroby dochodzi do kostnienia kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, piersiowym i/lub szyjnym.

Prof. Robert Gasik przeprowadził, jako pierwszy w Polsce, zabieg artrodezy stawu krzyżowo-biodrowego z zastosowaniem klatki tytanowej. W NIGRiR hospitalizowanych jest wielu pacjentów, u których jednym z ważniejszych problemów medycznych jest ból stawów krzyżowo-biodrowych rozwijający się w przebiegu zmian patologicznych tych stawów. . 382 139 366 61 108 641 274 396

specjalista od stawu krzyżowo biodrowego